Expositie 80 jaar vrijheid in Harreveld
Er heeft zich heel wat afgespeeld in Harreveld tijdens de Tweede Wereldoorlog. Oudheidkundige Vereniging Harvelt verzamelde de verhalen van dorpsbewoners die de oorlogsperiode hebben meegemaakt. Dat was de aanleiding voor de expositie ‘Harreveld 80 jaar vrijheid’. Het is een eerbetoon geworden aan ouders en grootouders die veel betekend hebben voor de enorme toestroom vluchtelingen die in Harreveld onderdak zochten. Vanaf 30 maart staan de deuren van de St. Agatha kerk open en is de expositie vijf weken lang te zien. Tussen de prachtige authentieke wandschilderingen hangen ruim 25 banners. Daarop staat steeds een onderwerp centraal. De verhalen die zich in Harreveld hebben afgespeeld tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn hierin opgenomen. Foto’s tonen het dorp van toen en korte stukjes tekst van de geïnterviewde Harrevelders brengen het verhaal tot leven. De complete gedetailleerde verhalen zijn achterin de kerk te lezen of via een QR-code online te vinden. Ook het Harrreveldse oorlogsmuseum ‘Opdat wij niet vergeten’ werkt mee aan deze expositie. In de vitrines is een mooie collectie van dit museum te zien.
Harrevelders vertellen
“We wilden heel graag dat de verhalen over de Tweede Wereldoorlog, die nog verteld kunnen worden, bewaard blijven,” vertelt Esther Krabbenborg van Oudheidkundige Vereniging Harvelt. “Nu zijn er nog mensen die het kunnen vertellen. In het kader van 80 jaar vrijheid vonden we het een mooi moment om al deze waardevolle verhalen samen te brengen in een expositie. We zijn bij ruim twintig mensen thuis geweest. Zodra ze aan het vertellen waren kwamen er steeds meer herinneringen naar boven. Ook hun kinderen die er vaak bij zaten, hoorden verhalen die ze nog niet kenden. Soms zaten we uren te luisteren naar de herinneringen uit de oorlogsjaren. Uiteindelijk hebben we veel meer verhalen opgehaald dan we verwacht hadden. Een verrijking van de geschiedenis van Harreveld.”
Harreveld toevluchtoord
Harreveld telde destijds nog geen duizend inwoners. Daar kwamen er in oktober 1944 in één week tijd 250 bij. Dat waren evacués. Velen van hen kwamen uit Leuth, Millingen en Kekerdom, waar het te onveilig was. Maar ook onderduikers zochten een veilige plek bij de behulpzame Harrevelders. Het jongensinternaat werd ontruimd en door het Rode Kruis als noodhospitaal ingericht. Er volgde een enorme toestroom van geëvacueerde patiënten uit de hele Achterhoek en uit het beruchte werkkamp Rees in Duitsland. Uiteindelijk telde het noodhospitaal maar liefst 1000 patiënten, zodat zelfs de feestzaal van café de Boer als dependance dienst deed en de Canisiusschool moest worden ingericht voor tbc-patiënten. De St. Agatha kerk zelf kent ook zijn verhalen, zoals die ene keer dat er een razzia plaatsvond en Duitse soldaten de kerkgangers opwachtten. Dat en nog veel meer verhalen staan nu dus zwart op wit en zijn allemaal te lezen tijdens de expositie.
Kerkbanken eruit, expositie erin
Speciaal voor de expositie zijn de kerkbanken van de zijbeuken weggehaald om een ruim pad te realiseren, zodat het expositiemateriaal te bezichtigen is. De kerkbanken kunnen zo nodig weer teruggeplaatst worden, maar of dat gaat gebeuren is niet zeker. In de kerk, die al stamt uit 1889, worden af en toe nog diensten gehouden, maar het gebouw doet vooral dienst als ontmoetings- en expositieruimte. “Stichting Stagatha heeft ons ontzettend geholpen met het inrichten van de kerk,” besluit Esther Krabbenborg.
De expositie ‘Harreveld 80 jaar vrijheid’ is vanaf zondag 30 maart t/m maandag 5 mei dagelijks te bekijken tussen 09.00 uur tot 17.00 uur in de St. Agatha kerk te Harreveld.